De warmte en de kou in het nieuwe sportcomplex komt van 1 machine. Welke machine is dat?
“Dat is onze koude- en warmteinstallatie. In feite is dat een grote warmtepomp waarmee we alle ruimtes in het hele sportcomplex kunnen verwarmen. Van de sporthallen en zwembaden tot aan de doucheruimtes en horecagelegenheden. De installatie wordt ook gebruikt om ijs te maken voor de overdekte schaatsbaan en de ijshockeyhal.”
Hoe zorgt 1 installatie tegelijkertijd voor ijskoude schaatsbanen en warm zwemwater?
“De koelinstallatie in de machinekamer werkt op het koudemiddel ammoniak. Dat is een natuurlijk koudemiddel waar heel veel energie in zit. En hoe meer energie erin zit, des te meer capaciteit je eruit kunt halen. Met de ammoniak koelinstallatie kunnen we vloeibare CO2 in een grote tank naar -12˚C brengen. De ijskoude CO2 pompen we vervolgens door koelpijpen naar de schaatsbanen. Daar geeft de CO2 koude af aan de betonnen vloer waar het ijs op ligt. Na die koude-afgifte gaat de CO2 weer terug naar de koelinstallatie die het opnieuw ijskoud maakt.
Bij koelen onttrek je warmte uit iets die je vervolgens kunt hergebruiken. Aangezien de ammoniak in de koelinstallatie veel energie (warmte) in zich heeft, vangen we die op met een warmtewisselaar en verwarmen we er water mee. Dat verwarmde water pompen we vervolgens overal naartoe, dus ook naar het zwembad. Zo maakt 1 machine het mogelijk om te schaatsen en te zwemmen.”
Betekent dat dat alle energiestromen in het sportcomplex met elkaar verbonden zijn?
“Dat klopt. In het vernieuwde sportpark kunnen we alle warmte hergebruiken die de koelinstallatie produceert. Vroeger werd de restwarmte van de koelinstallatie aan de buitenlucht afgegeven door condensors. Maar nu energie schaars en duur is, hebben we gekeken naar slimmere oplossingen en hergebruik van vrijgekomen restwarmte. Door de komst van de warmtepomp gaat het opwekken van warmte veel milieuvriendelijker. Het is immers niet meer nodig om gas te verbranden. De gasaansluiting kon daardoor weggehaald worden. En als we te weinig restwarmte uit de koelinstallatie hebben, kunnen we warmte onttrekken aan de buitenlucht en deze opwaarderen met de warmtepomp.”
Deze maand wordt de ijsvloer gemaakt voor de ijshockeyhal. Wat komt er allemaal kijken bij de bouw van zo’n ijsbaan?
“De ijshockeybaan heeft een oppervlakte van 30 bij 60 meter. In de vloer zit een indrukkwekkende hoeveelheid leidingen. Om de 10 centimeter gaat er namelijk een buis heen en weer over de volle lengte van de baan. Dat resulteert in maar liefst 18 km koelpijpen! Alle koelpijpen zijn met handwerk aan elkaar gelast. We tellen zo’n 2.500 lasnaden. Vlak voor kerst is de betonvloer gestort over de koelpijpen. Dat gebeurde in 1 dag om scheuren te voorkomen. Daarna is het beton wit geschilderd en zijn de logo’s en lijnen van het ijshockeyveld aangebracht, die straks door het ijs te zien zijn.
Aangezien de temperatuur van de betonvloer altijd onder het vriespunt ligt, kan opkomend grondwater een ijspegel onder de vloer vormen en de ijsbaan omhoog drukken. Om dat te voorkomen is onder de betonvloer vloerverwarming aangebracht. Zo blijft de ijsbaan goed vlak. In het voorjaar van 2025 spuiten de ijsmeesters water op de betonvloer. Daarna bouwen ze het ijs met een dweilmachine laag voor laag op. Het resultaat is een mooie ijsbaan van 3 cm dik.”
Had Equans al ervaring in het bouwen van ijsbanen?
“Zeker, naast meerdere ijshockeybanen bouwden we eerder IJsbaan De Meent in Alkmaar, de Ireen Wüst IJsbaan in Tilburg, de ijsvloer voor musical De Tocht en de tijdelijke ijsbaan op het Museumplein in Amsterdam. Daarom hebben we onze diensten aangeboden aan SPIE, dat alle gebouwgebonden installaties in het sportpark verzorgt. Zij waren zo gecharmeerd van onze kennis en kunde, dat ze de koude- en warmtetechniek voor dit sportpark graag aan ons uitbesteedden. Het is aan mij om alle werkzaamheden te coördineren en de kwaliteit te waarborgen. Een ontzettend gave opdracht waarin de samenwerking heel goed verloopt. In het voorjaar van 2025 schaatsen de eerste bezoekers op de door ons gekoelde ijsbaan. Dat is voor ons het startschot om de 26 miljoen liter water voor het wedstrijdzwembad op te warmen met restwarmte uit de koelinstallatie. Ik kijk ernaar uit.”
